Paris Konferensı
1 Dünya savaşı;
1. Dünyanın
en genç sadece 48 yıllık ömrü olan Alaman İmparatorluğu
2. Avusturya –Macaristan impratorluğu
3. Rus
imparatorluğu
4. Osmanlı
(Türk) imparatorluğu
Sona erdiriyordu..
Savaş sonunda;
Paris
Barış Konferansı, I. Dünya Savaşı'nı sona erdiren antlaşmaların hazırlandığı
uluslararası Konferans 18 Ocak 1919'da, yani Alman İmparatorluğu'nun kuruluşunun yıldönümü günü açıldı.
Konferansta Wilson İlkeleri esası üzerinde savaş
sırasında imzalanmış olan gizli antlaşmaların uygulanması karara bağlandı.
Konferanstaki Müttefik devlet adamları, küçük
devletin işlevinin yalnızca zaferlerini süslemek veya amaçlarının aracı olmak
olduğunu düşünürlerek malup devletlerin hakimiyetideki topraklarda bir düzine
yeni devletin doğmasını veya canlanmasını
sağlayacak adımı attılar.
Böylece 1 dünya
savaşı öncesi 50 yıldır güçlü bir şekilde büyük devlete doğru koşuyor
gibi görünen gel-git kesinlikle parçalara bölüp oluşan parçaları kontrol altında tutmaya dönüştü.
Böylece ..
Geleceğin dünyası,
büyük devletlerle küçük devletler arasında bir denge görecekti.
Yeni oluşacak
devletleri; bu ruh içinde ve bu nesneyle , yalnızca kuvvetli bir maske altında ancak güç kendi ellerinde olacak şekilde
oluşturacaklardı.
. Küçük
devletler ve ağızlarına bal çalınan kimi
halklar; halklar kendi çıkarları için Büyüklerin dayatmasına sonunu düşünmeden
balıklamasına atladılar.
Ancak yenilen imparatorlukları; parçalara
ayrılan ve o imparatorluktan kalan ana yapı- devletide ; ekonomik,askeri ve siyasi alanda da zayıflamış devlet
haline gtiren barış konferansı onu
takip eden anlaşmalar, dünyada istikrar
ve kalıcılığa sahip olmayacaktı.
28 Haziran 1919'da imzalandı
ve 10 Ocak 1920'de yürürlüğe girdi..
Paris Konferensı Arşivi:
.....................
Antagonistler yüz yüze
8 Mayıs 1919: Manchester Guardian,
Versay Antlaşması'nın hükümlerinin sunumunu nasıl bildirdi?
Versay'daki Trianon Palace Oteli'nde İlk
kez Müttefikler ve düşman ortakları yüz yüze oldular;
Fransa’nın
kıdemli devlet adamı olan Mösyö Clemenceau, "Hesabımızı çözmemiz
gereken zaman geldi. Barış istemiştin. Size barış vermeye hazırız."
//////////////////
Versay’ın devasa
gerçekliği
10 Nisan 1919 : 1919’da, Birinci
dünya savaşında görev yapan seçkin sosyal tarihçi JL Hammond , Paris'teki Versailles barış
görüşmelerinde Guardian özel muhabiriydi.Guardian’a
Paris’teki barış görüşmelerinden bahsetti.
JL Hammond : Barış
Konferansı, gün geçtikçe, hiç kimsenin yapmadığı anlaşmalarla sona eren Mora
Ülkesi Savaşını sona erdiren ya da Balkanlar'ı Türkiye'yi yeniden kuracak
mücadeleye iten mücadeleden taşıyan Konferansı andıran, abartısız çaba gibi
görünüyor.
Otorite,
kesinlik veya karar duygusu yoktur. Dünya hızla sola doğru ilerliyor ve
burada ve orada, çok uzak ve uzak hissettiren bir çağın formülleri ve
gelenekleri üzerinde kavga eden küçük bir grup adam.
Birinci dünya savaşında görev yapan seçkin
sosyal tarihçi JL Hammond , Paris'teki Versailles barış
görüşmelerinde Guardian özel muhabiriydi.
///////////////////
Savaş bitti! Koruyucu, ateşkes anlaşmasını nasıl
rapor etti - Kasım, 1918
12 Kasım 1918 : Londra'da,
başbakanların savaşın saat 11'de biteceğini duyurmak için Londra'daki
kalabalıklar Downing Caddesi'nde birleştiler.
//////////////////////
Savaş
bitti. Drama oynandı
https://www.theguardian.com/world/2008/nov/14/first-world-war-armistice-end
Yürürlükte olan Ateşkes: Almanya, yenilgiyi kabul
ediyor
Ve TESLİM ŞARTLARI.
Alman
askerleri silah topluyor 1919. Fotoğraf: Corbis
Almanya ile olan
ateşkes dün sabah saat beşte imzalandı ve Büyük Savaş'taki düşmanlıklar öğleden
bir saat önce durdu. Ateşkes terimleri aşağıdakileri içerir:
(1) Almanlar tarafından Belçika, Fransa,
Alsace-Lorraine ve Lüksemburg’un 14 gün içinde tamamlanması gereken
tahliyesi; Müttefik kuvvetler tahliyeye ayak uydurmak için. Bir ay
içinde Doğu Afrika’nın tahliyesi.
(2) Ren Nehri'nin sol (batı) bankasının Alman
orduları tarafından tahliye; Müttefikler Mainz, Coblenz ve Köln’e garnitür
ve tahliye edilen ülkelerde stratejik noktaları ele aldılar. Hollanda'dan
İsviçre'ye doğru sağ kıyısında altı mil genişliğinde bir nötr bölge.
(3) Müttefiklere 5.000 silah, 30.000 makineli tüfek,
5.000 lokomotif, 150.000 vagon, 5.000 motorlu kamyon ve diğer birçok malzemenin
teslim edilmesi.
(4) Alman filosunun teslimi veya
silahsızlandırılması. Müttefikler, donanma şartlarını filonun isyan
durumuna bağlı olarak uygulamak için, gerekirse, Heligoland'ı işgal etme
hakkına sahip olacaklardır.
(5) Rusya'nın Almanları (Polonya dahil) ve
Romanya'nın tahliyesi ve Brest-Litovsk ve Bükreş Antlaşmaları'nın
iptali. Rus ve Romanya altınının geri dönüşü.
(6) Müttefik savaş esirlerinin ve iç içe geçmiş ya
da sınırdışı sivillerin geri dönüş olmadan derhal geri
gönderilmesi. Yapılan hasar için tazminat.
Almanya dışişleri
bakanı, Başkan Wilson'a "bu korkunç koşulların" azaltılması için bir
temyiz başvurusunda bulundu. Dün bir Baltık gemisi kruvazörü, ateşkes
şartlarının yerine getirilmesi ve uygulanmasına direnmesi için Baltık'taki U
teknelerine kablosuz bir çağrı göndermiş gibi görünüyor.
• Manchester
Guardian, 12 Kasım 1918
//////////////////////
İmparatorluk dağılması: bağımsızlık talep eden
devletler - arşiv, Ekim 1918
Birinci dünya savaşının ardından
bağımsızlık ilanlarını ve Macaristan, Çekoslovakya ve Polonya gibi yeni
devletlerin kuruluşunu görüyor
https://www.theguardian.com/world/from-the-archive-blog/2018/oct/19/empire-breakup-europe-first-world-war-1918
Federasyon şeması
Avusturya-Macaristan
hükümetleri tarafından, ikili monarşiyi , üzerine emperyalist bir
manifesto düzenleyen dört devletin yeni bir federasyonunda birleştirmeye
teşebbüs ederken , çeşitli ulusların ayrılıkçı talepleri ısrar ediyor.
Polonya'nın
bağımsızlığı Varşova'da ilan edildi, Bohemya milletvekilleri Bohemya'da bir
monarşi ilan etti ve Hırvatlar ayrılık ilan etmek üzereler. Macaristan'ın
ayrılması Karolyi partisi tarafından
ileri sürülüyor .
Amsterdam,
Perşembe
Bir Viyana telgrafı, Baron Hussarek'in bu akşam parti liderleri toplantısını topladığını belirtti . Amaç, ulusal hükümetlerin atanması amacıyla ulusal meclislerin çağrılarını ilan eden bir bildiri yayınlamak olduğu söyleniyor. Bu, çift monarşinin bir devletler federasyonuna hızlı dönüşümü anlamına geldiği anlaşılıyor.
Bir Viyana telgrafı, Baron Hussarek'in bu akşam parti liderleri toplantısını topladığını belirtti . Amaç, ulusal hükümetlerin atanması amacıyla ulusal meclislerin çağrılarını ilan eden bir bildiri yayınlamak olduğu söyleniyor. Bu, çift monarşinin bir devletler federasyonuna hızlı dönüşümü anlamına geldiği anlaşılıyor.
Avusturya-Macaristan
ile ilgili en iyi 10 kitap
Daha
fazla oku
Amsterdam,
Perşembe
Berliner Tageblatt'ın Viyana muhabiri, İmparator'un manifestosunun Avusturya’nın federalleşmesi ile ilgili ilan edildiğinin açıklanmasının yarın beklendiğini söyledi.
Berliner Tageblatt'ın Viyana muhabiri, İmparator'un manifestosunun Avusturya’nın federalleşmesi ile ilgili ilan edildiğinin açıklanmasının yarın beklendiğini söyledi.
Bu bildirgede,
Majesteleri federalleşme ilkesinin lehine ilan edecek ve aynı zamanda farklı
ırkları federal devletlerin oluşumu için hazırlık yapmaya davet
edecektir. Avusturya ırklarına, kendi kaderlerini tayin haklarının
tanınmasıyla, kendilerini yaşadıkları bölgelerde bağımsız devletler haline
getirme, ancak Habsburg asası altında olacak olan Avusturya Federal Devletinde
belli ortak olma hakkı verilecek. ilişkiler ortak kalacaktır.
Bukovina
hakkında hiçbir soru sorulmayacak , çünkü
Macaristan ile müzakere konusu olacak. Rapora göre, dört Devletin
kurulması geçici olarak düşünülmektedir - yani, Alman-Avusturya Devleti, Çek
Devleti, Steiermark, Istria ve Dalmaçya’nın Slav bölgelerini ve bölgeye Ukrayna
Federal Devleti’ni oluşturacak bir İlirya Devleti Doğu Galiçya.
Romanya sorusu ve
Bosna-Hersek’in Hırvatistan ve Slavonya ile nihayetinde birleşmesi sorunu şu an
için beklemede kalmaya devam ediyor, çünkü bu sorular Macar çıkarlarını çok
fazla etkiliyor. Polonya sorununun gelecekteki Federal Devlet çerçevesinde
düzenlenmesi de ihmal edildi, Taç, Polonya'nın Avusturya topraklarının Habsburg
evinin mülkünden ayrılmasını kabul etti.
Hükümet, ulusal
meclislerin oluşumunu, şu an için Avusturya Aşağı Meclisindeki bireysel halk
temsilcilerinin kendilerinin sözleşmeleri oluşturacağı şekilde öngörmektedir.
Bu uzun planlı
manifestoyu yayınlama kararına bakanlar konseyinde ulaşıldı. İmparatorun
manifestosunun, Başkan Wilson'un beklenen notuyla belirli bir uyum içinde
olduğu ve şu anda manifestoyu yayınlama kararının, Taç'ın Washington
hükümetinin tutumu ile ilgili olarak muhtemelen önceden bilgilendirildiğinin
yeni bir kanıtı olduğu kabul edilir. Avusturya’nın farklı ırkları sorununa.
İlk
büyük Çek vatandaşları Avusturya-Macaristan imparatorluğunun yıkılmasından
sonra bağımsızlık yürüyüşü yaptılar, Prag Wenceslas Meydanı. Fotoğraf:
Kültür Kulübü / Getty Images
Polonya'nın bağımsızlığı: Avusturya imparatorunun kabulü
Amsterdam,
Perşembe
Viyana’daki Vossische Zeitung’a yapılan bir telgraf, İmparator’un izleyicileri sırasında seyirciler sırasında Varşova Hükümeti’ne katılacaklarını açıkladı. İmparatorun, Başkan Wilson’un ilkelerini 13. maddesini kabul etmesi üzerine, özellikle Avusturya ile temas kurmak isteyen Polonyalılara güvendiği için herhangi bir itirazda bulunamayacağı konusunda cevap verdiği bildirildi. Başkan Wilson’un on üçüncü noktası şu şekildedir: -
Viyana’daki Vossische Zeitung’a yapılan bir telgraf, İmparator’un izleyicileri sırasında seyirciler sırasında Varşova Hükümeti’ne katılacaklarını açıkladı. İmparatorun, Başkan Wilson’un ilkelerini 13. maddesini kabul etmesi üzerine, özellikle Avusturya ile temas kurmak isteyen Polonyalılara güvendiği için herhangi bir itirazda bulunamayacağı konusunda cevap verdiği bildirildi. Başkan Wilson’un on üçüncü noktası şu şekildedir: -
Denize ücretsiz ve güvenli bir şekilde
erişilebilmesi gereken ve siyasi ve ekonomik bağımsızlığı ve toprak
bütünlüğünün uluslararası sözleşmeyle güvence altına alınması gereken ve
tartışmasız Polonya nüfusunun yaşadığı bölgeleri içermesi gereken bağımsız bir
Polonya Devleti kurulmalıdır.
Varşova'da selamlar
Zürih,
Çarşamba (gecikmeli)
Polonya, Avusturya ve Prusyalı milletvekilleri arasındaki konferansların ardından tüm Polonya’nın bağımsızlığının ilan edilmesi Pazartesi günü Varşova’da genel bir iş ertelemesi, bayrakların uçması ve alaylarla kutlandı. Alman makamları çok sıkıntılı görünüyor.
Polonya, Avusturya ve Prusyalı milletvekilleri arasındaki konferansların ardından tüm Polonya’nın bağımsızlığının ilan edilmesi Pazartesi günü Varşova’da genel bir iş ertelemesi, bayrakların uçması ve alaylarla kutlandı. Alman makamları çok sıkıntılı görünüyor.
Manchester
Guardian, 18 Ekim 1918.
Polonyalı
komutan
, Amsterdam’ı serbest bıraktı , Perşembe günü
Polonyalı Regency Konseyinin bir üyesi olan Prens Lubomirski, bir Varşova telgrafına göre, Berlin Lejyonu Komutanı Albay Pilsudski’nin bu hafta Varşova’ya gelmesi bekleniyor Magdeburg'daki görevinden geri dön.
, Amsterdam’ı serbest bıraktı , Perşembe günü
Polonyalı Regency Konseyinin bir üyesi olan Prens Lubomirski, bir Varşova telgrafına göre, Berlin Lejyonu Komutanı Albay Pilsudski’nin bu hafta Varşova’ya gelmesi bekleniyor Magdeburg'daki görevinden geri dön.
Ayrı bir devlet olarak Macaristan: özerklik çığlığı
Amsterdam,
Perşembe
Bir Budapeşte telgrafı, Macar Diyetinin Alt Evi'nin oturuşunun başlangıcında, Başbakan Dr. Wekerle'nin konuştuğunu söyledi. Kont Karolyi'nin “Yaşasın özerk ve bağımsız bir Macaristan yaşıyor” gibi partisinden yapılan kesintiler sıkça yaşandı.
Bir Budapeşte telgrafı, Macar Diyetinin Alt Evi'nin oturuşunun başlangıcında, Başbakan Dr. Wekerle'nin konuştuğunu söyledi. Kont Karolyi'nin “Yaşasın özerk ve bağımsız bir Macaristan yaşıyor” gibi partisinden yapılan kesintiler sıkça yaşandı.
Başbakan, bu ciddi
durumdaki milletvekillerini, durumun her yönünü dikkate almak ve tüm güçlerin
birleşimine katkıda bulunmak için teşvik etti.
Kont Michael Karolyi,
mevcut siyasi gruplamadan bağımsız olarak barış görüşmelerinin derhal
başlatılmasını talep eden bir konuşma yaptı. “Barış müzakerelerinde,”
dedi. “Macaristan kendi delegeleri tarafından temsil edilmeli.” Savaş T
yazarlarının partisine şiddetli bir saldırı yaptı ve savaşın yazarlarının en
katı hesaba getirilmesini talep etti.
Bu sözlerde “Ücretli
itiraz ajanları” diye bir ses duyuldu. Karolyi partisinin bir üyesi olan M
Hovassyi, bağırdı: “İtilafın arkadaşı olduğumuzu ilan ediyoruz.” Sonra büyük
bir kargaşa ortaya çıktı ve M'ye karşı öfkeli çığlıklar yükseldi.
Hovassyi. Alt Meclis Başkanı boşuna emirleri yerine getirmeye çalıştıktan
sonra, oturumu askıya aldı, sonradan devam ettirildi.
Çek cumhuriyetçiler: Prag’daki durum
Gazeteye göre, dünkü
Berlin Lokal-Anzeiger’in bir günlük grev olarak nitelendirdiği Prag’daki Çek
gösteri, şöyle devam etti:
Bu sefer bir Çek Cumhuriyeti'nin
defalarca ilan ettiği ilan, tüm sokaklarda pankartlar şeklini aldı, “Zaman
geldi. Şimdiden boyun eğdirilmiş Slavların getiricilerinden
kurtulduk. Bağımsızlığa yükseldik ve bugün burada özgür bir Çekoslovakya
Cumhuriyeti vatandaşı olarak durduk.
Hırvat bağımsızlığı
Reuter'in Basle
muhabiri, Frankfurter Zeitung'un Budapeşte muhabirini, Hırvatların
Hırvatistan'ın bağımsızlığını ilan etmeyi ve Macaristan'ın Aşağı Aşağı
Meclis'teki Macaristan'dan ayrılmasını ilan etme niyetinde olduklarını
bildirdi.
Bir
kral isteyen Bohemya: Connaught Dükü,
Amsterdam'ı önerdi , Çarşamba
Bir Viyana telgrafı, Bohemya milletvekillerinin büyük çoğunluğunun Bohemya'daki monarşik bir sistem lehine ve bir cumhuriyet için sadece küçük bir azınlık lehine bildirildiği bildirildi. Çoğunluk, ya öldürülen Arşidük Franz Ferdinand'ın oğlu Prens Max von Hohenberg'i ya da Connaught Dükü kralını yapmak istiyor.
Amsterdam'ı önerdi , Çarşamba
Bir Viyana telgrafı, Bohemya milletvekillerinin büyük çoğunluğunun Bohemya'daki monarşik bir sistem lehine ve bir cumhuriyet için sadece küçük bir azınlık lehine bildirildiği bildirildi. Çoğunluk, ya öldürülen Arşidük Franz Ferdinand'ın oğlu Prens Max von Hohenberg'i ya da Connaught Dükü kralını yapmak istiyor.
Tam özgürlük için Çekoslovakya
Reuter Ajansı, 29
Eylül'de Çekoslovakya Ulusal Konseyi ve Çek Milletvekilleri Birliği tarafından
Prag'da alınan kararın metnini aldı. Avusturya sansürü tarafından bastırıldı,
ancak Londra'ya henüz ulaştı. Son paragraf aşağıdaki gibidir: -
Viyana Hükümeti bize istediğimiz hiçbir
şeyi veremiyor. Milletimizin bu savaşın dehşetinden sorumlu olanlarla
hiçbir ortak yanı yoktur, bu nedenle milletin oybirliği arzusuna aykırı olarak,
ülkedeki Çek milletine adalet göstermeyenlerle uğraşacak tek bir kişi olmaz.
Polonya ve Jugo-Slav uluslarına karşı da sempati duymayan, ancak şu andaki
ayrıcalıklı yanlış pozisyon ve adaletsizlik durumunun kurtarılması için
çabalayanlar. Çek milleti, ne olursa olsun ne olursa olsun, Alman karşıtı
politikasını izleyecek, haklı sebebinin nihayetinde zafer kazanacağından emin olmak,
özellikle de zafer kazananlar tarafından üretilen tek iyi olan Entente’nin
büyük ideallerinin bir parçası olduğu günden güne Bu korkunç savaş.
21 Ekim 1918.
Manchester Guardian, 21 Ekim
2018.
///////////////////////
Guardian arşivinden, @guardianlibrary tarafından derlenen tarihi makaleler . 1791'den
sonraki içerik için, Guardian & Observer dijital arşivini ziyaret
edin .
https://www.theguardian.com/theguardian/from-the-archive-blog
//////////////////////////////////////
Özellikle Wilson’un 12. maddesi Türkiye açısından da büyük bir öneme
sahipti. Bu madde şöyleydi, “Türkler’e ait olan kesimden Osmanlı Devleti’nin
hâkimiyet haklarından emin olarak istifadesi temin edilmeli fakat Osmanlı
hâkimiyeti altında olan diğer halkların da hayatlarından emin olarak bağımsız
bir usul dairesinde ilerlemeleri teminat altına alınmalı ve Çanakkale bütün
milletlerin ticaret gemilerine devletlerin garantisi altında açık bulunmalıdır
//////////////////////////////////////////
https://www.theguardian.com/info/2017/jun/26/how-to-access-guardian-and-observer-digital-archive
https://www.theguardian.com/info/2017/jun/26/how-to-access-guardian-and-observer-digital-archive
Guardian ve Observer arşivinden geçmiş makalelere
nasıl erişilir?
200 yıldan fazla arşivin görüntülenmesi
mümkün
1791'den beri,
dünyanın en önemli olayları Gözlemcinin sayfalarında ve 1821'den itibaren
Guardian'da belgelenmiştir. Günümüzde, tarihin bu kaydı birçok kaynaktan
görüntülenebilir.
Dijital Arşivler
1821-2003'ten itibaren
Guardian'da ve 1791-2003'ten itibaren Observer'da yayınlanan her sayfanın,
makalenin ve reklamın dijital reprodüksiyonları, abonelik hizmeti, gazeteler.com üzerinden
çevrimiçi olarak görüntülenebilir .
İngiliz Kütüphanesi
üyeleri, pek çok okul, üniversite ve halk kütüphanesinin de aboneliğine
sahipken , arşivin profesyonel versiyonuna Londra'daki St
Pancras'taki okuma odalarında ProQuest üzerinden erişebilirler .
theguardian.com
Guardian ve Observer
baskı sürümlerinde ve Eylül 1998'den bu yana çevrimiçi olarak görünen
içerik , theguardian.com'da mevcuttur . Çoğu
makale, telif hakkı nedeniyle çıkarılmış birkaçı hariç (örneğin kitap seri hale
getirme) dahil edilmiştir.
Koruyucu ve Gözlemcinin geri sorunları
Son dokuz ayın
kapsamlı İngilizce, İskoç ve İrlanda sürümleri için Back Issue Newspapers'i ziyaret
edin . 1900 yılına kadar uzanan orijinal belgeler için Tarihi
Gazeteler'e gidin . Hatıra kitap ve çerçeveli ön
sayfa gazete baskıları burada bulabilirsiniz .
Guardian arşiv serisinden
Guardian
arşivinden günlük olarak seçilmiş tarihi
makaleler yayınlıyoruz . Ayrıca bkz . Gözlemci arşivinden .
///////////////////////////////////////
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder