KÖR İNKILAP için İDAM edilen KADIN...
Erzurumlu ŞALCI bacı
Erzurumlu ŞALCI bacı
6 YIL ÖNCE BUGÜN
Necati Çavdar, Bilmem Bilir Misiniz?'in Erzurum'da Şapka Direnişi ve Şalcı Şöhret Bacı'nın İdam� albümünü
paylaştı.
Mehmed Akif'ten İnkılap Yorumu
İnkılâp
ümmetinin şânı yakıp yıkmaktır.
Size çılgın demeyen varsa, kuzum, ahmaktır.
Yıkmak insanlara yapmak gibi kıymet mi verir
Onu en çolpa herifler de emin ol becerir.
Size çılgın demeyen varsa, kuzum, ahmaktır.
Yıkmak insanlara yapmak gibi kıymet mi verir
Onu en çolpa herifler de emin ol becerir.
Sade sen gösteriver ‘işte budur kubbe’ diye
İki ırgatla iner şimdi Süleymaniyye.
Ama gel kaldıralım dendi mi heyhat o zaman
Bir Süleyman daha lazım yeniden bir de Sinan.
İki ırgatla iner şimdi Süleymaniyye.
Ama gel kaldıralım dendi mi heyhat o zaman
Bir Süleyman daha lazım yeniden bir de Sinan.
Bunların
var mı sizin listede hiç benzeri; yok.
Ya ne var? Bir kuru dil, siz buyurun karnım tok.
Ötmeyin nafile baykuş gibi karşımda, susun.
Mürtecisin be imam? Mürteciyim hamdolsun...
Ya ne var? Bir kuru dil, siz buyurun karnım tok.
Ötmeyin nafile baykuş gibi karşımda, susun.
Mürtecisin be imam? Mürteciyim hamdolsun...
Bilmem Bilir Misiniz?, Erzurum'da Şapka Direnişi ve Şalcı Şöhret Bacı'nın İdam�albümüne
yeni bir video ekledi.Sayfayı Beğen
Erzurum... 24 Kasım 1925 Şapka hadisesi günüdür. Şehir
ahalisi üç sınıftır. Ağavat, Sofu takımı ve sade halk. Şükürler olsun memleket,
Rus işgalinden kurtulmuştur ama şehirde bir de Rus Konsolosluğu çalışmaktadır.
Olayda halkın içinde rahatça çalışmalarını sürdüren Rus konsolosunun büyük payı
olduğu söylenir. Rus ajanlarının tahrik ve istismarı açıktır. "Dininiz
elden gidecek, namusunuz gidecek!" diye safderun halk arasında konuşurlar.
Kahvehanelerde uygun gruplar içinde ileri geri konuşulur. Genel olarak avam
arasında -sözden- dedikodudan ibaret bir tepkisellik başlamıştır. Devlet durup
dururken şapka giymeyi emretmiş, halkta buna karşı spontan bir tepki gelişmiş.
Aralarında konuşmuşlar:
"Gidelim Hükümet konağının önüne, Vali Bey'e rica
edelim. Kar da yeni yağmış. Bir tozak kar 3-5 santim, bizim kulaklarımız
üşüyor. Bahara kadar müsade etsin, baharın örtelim başımıza şapkayı. Şimdi
arasak şapka da bulamayız zaten, nereden bulacağız?"
Daha kalabalık Hükümet konağının önüne varmadan
hafiyeler kendini bilmez birkaç cahili kışkırtarak pencerenin camlarını taş
atarak kırdırmışlar. İzmirli Vali Zühtü Bey hemen Ankara'ya, Erzurum'da halkın
isyan ettiğini telgrafla bildirmiş. Oysa isyan değildir, basit bir taşkınlıktır
bu hareket. Erzurum'a Istiklal mahkemesi gelmis ve hemen Örfi Idare ilan
edilmiş. Emir üzerine halk, evlerindeki silahları getirip Örfi Idareye teslim
etmişler. 2500 tüfek toplanmış. Matbuat-gazeteciler sormuş:
"Kaç mermi sıkıldı devlete karşı bu
tüfeklerle?" Cevap gelmiş:
"Hiç!"
O halde bu bir isyan değildir. Büyütülen olay,
Erzurum'a Izmir'den gelmiş ayyaş bir valinin marifetidir. Vali Zühtü'nün
idaredeki aczi ve beceriksizliğidir. Ilk çırpıda cin oğlu hacı, Ittihat ve
Terakki'nin vurucu güçlerindendi, silahşordu, dadaşlık eder vurur kırardı. Ağır
mahkumiyet alıp Sinop'a sürüldü. Şehrin en itibarlı şahsiyetlerinden Ahmediyeli
Akif Kullebi ile Papilacı Mahmut idam edildi. Ayrıca Divan-ı Harbi Örfi
tarafından 21 kişinin idamı meydanda infaz edildi. Sekiz kişinin elleri
kelepçeli olarak, Ankara Istiklal Mahkemesi'ne sevk edildiler. "Aziz
Müslümanlar ben hayatta iki şeye karışmam. Biri devletin işi diğeri de Allah'ın
işi." diyen Müftü Solakzade kurtulmuş.
Şapka yüzünden asılanlar arasında bir de kadının
olması ne hazin ve ne gariptir. Şalcı Şöhret Kadın, Kasap Aziz'in anası. Bir
kadının siyaseten idam edilmesi herhalde adalet tarihinde ilk defa Erzurum'da
vuku bulmuştur! Bugün Ulusal basın dediğimiz devletten güdümlü Istanbul
gazetelerinden Hakimiyet-i Milliye, Akşam, Tanin ve Cumhuriyet gazetelerinin
hiçbiri bu olayı yazmadılar, insanlık dışı cinayeti millete duyurmadılar.
Hükümetin yahut mahkeme heyetinin beyanatlarında da en ufak bir ima olmadı.
Muharebe senelerinde bu milletin başına gelen felaketler ve sıkıntılar
çocukları erken yaşta delikanlı zümresine kattı. Kadınlara erkek gibi oturup
kalkmayı öğretti. Bir baba gibi çoluk çocuklarına sahiplik etmeye mecbur etti.
Şalcı Şöhret Kadın da yetim balalarına bakmak için el işi şal örüp bitpazarında
açtığı sergide satardı. Vilayete doğru yürüyüş yapıldığı olay günü kadınlar
hamamında yıkanırken gelip haber vermişler ki: "Şöhret Kadın, senin
oğlanlar hükümeti taşa tutuyor, git onlara sahip ol!"
Şöhret Kadın bohçasını kapıp hamamdan dışarı fırlamış. Hükümet konağının önüne geldiğinde bakıyor ki, asker bir sıra, zabitler bir sıra, millet bir sıra birbirlerine sert sert bakıyorlar. Şöhret Kadın yetimlerini kalabalığın arasında göremeyince, jandarmaların onları alıp götürdüklerini sanmış ve köpürmüş. Bağırarak bohçasındaki takunyaları çıkarmış zabitlere fırlatmış. "Ula soykanızda kala! Şapkanıza bilmem ne edeyim! Nerde benim balalarım?" diye de şapkalarına sövmüş. Işte Şalcı Şöhret Kadın'ın suçu bu kadar. Yetimlerini koruma içgüdüsü, ana yüreği, din gayreti ve galeyan halet-i ruhiyesi. Ne olduğunu daha anlamadan onu hemen tutukladılar. Yirmi iki erkekle birlikte onu da salbenasılarak idam ettiler. Yalnız Şalcı Şöhret Kadın'ı halktan daha fazla tepki almasın diye başına beyaz un çuvalı geçirip astılar. Hükümetler ve basın Şalcı Şöhret Kadın'ın idamını yıllarca gizledi.
Şöhret Kadın bohçasını kapıp hamamdan dışarı fırlamış. Hükümet konağının önüne geldiğinde bakıyor ki, asker bir sıra, zabitler bir sıra, millet bir sıra birbirlerine sert sert bakıyorlar. Şöhret Kadın yetimlerini kalabalığın arasında göremeyince, jandarmaların onları alıp götürdüklerini sanmış ve köpürmüş. Bağırarak bohçasındaki takunyaları çıkarmış zabitlere fırlatmış. "Ula soykanızda kala! Şapkanıza bilmem ne edeyim! Nerde benim balalarım?" diye de şapkalarına sövmüş. Işte Şalcı Şöhret Kadın'ın suçu bu kadar. Yetimlerini koruma içgüdüsü, ana yüreği, din gayreti ve galeyan halet-i ruhiyesi. Ne olduğunu daha anlamadan onu hemen tutukladılar. Yirmi iki erkekle birlikte onu da salbenasılarak idam ettiler. Yalnız Şalcı Şöhret Kadın'ı halktan daha fazla tepki almasın diye başına beyaz un çuvalı geçirip astılar. Hükümetler ve basın Şalcı Şöhret Kadın'ın idamını yıllarca gizledi.
Ancak yıllar sonra Çetin Altan bu acı olayı da
sütununa taşıdı. "Ben Tatar Hasan Paşa'nın torunuyum. Dedem Erzurum'da
şapka yüzünden bir kadını, Şalcı, Şöhret Kadın'ı idam etmiştir maalesef. Orada
on beş kişi şapkaya karşıyız diye yürüyor. O kadın da idam edilirken -ula
uşaklarım, ben zaten hatun kişiyim, neden şapka giyeyim?- diye bağırıyor. Bu
üzücü bir sey!" Düşünebiliyor musunuz? El işçiliğiyle yünden şal-çorap
ören ve bunları çarşıpazarda satarak iki yetimine de bakan bir kadın. Hükümet
konağının önüne geldiğinde camların kırıldığını görmüş, ansızın gelişen
arbedeye şahit olmuş. Yetim çocuklarının da tutuklandığını zannetmiş. Dik dik
bakan zabitlere sövmüş. Tatar Hasan Paşa'nın bir işaretiyle tutuklanmış. Kadın
sehpada feryat ediyormuş: "Uşaklarım ben bir kadınım da, şapkayla ne
alakam olur?" diye bağırsa da topluluğu devlet kuvvetlerine karşı tahrik
ettiği isnadıyla ikinci gün başına geçirilen bir un çuvalı içinde sehpaya
çıkarılıp idam edilmiş. Çetin Altan'ın şahadeti ayrı bir trajedidir.
Savcı Eğinli Ibrahim Ethem tutuklanan çok sayıda
masumu makul gerekçelerle kurtarır. Fakat (Çetin Altan'ın dedesi) Merkez
Jandarma Komutanı Tatar Hasan Paşa Erzurum'da şapka inkılabının baş
kahramanıdır. O, kan dökmekten haz duyan bir devrimciydi. 21 can asıldıktan, üç
faili meçhul ve yedi kişi Sinop'a sürgün gönderildikten sonra Tatar Hasan Paşa
sırra kadem bastı. Ikinci Cihan Savaşı'ndan sonra Berlin'de unutulduğu ve
öldüğü rivayet edilir. (İskilipli Atıf Hoca / Mehmet Sılay)
KÖR İNKILAP için İDAM edilen KADIN...
Erzurumlu ŞALCI bacı
Erzurumlu ŞALCI bacı
Şalcı Bacı'yı kaçımız tanıyoruz?...
İlk
kez bir kadını idam etmek, Kemalist diktanı işi oldu....
"Şapka
" gerekçesiyle idam edilen kadının kanına, angaradaki efendisine yaranmak
için Altanların dedesi girer.
O sırada Erzurum'da sulta kuran Çetin Altan'ın dedesi Tatar Hasan Paşadır.
O sırada Erzurum'da sulta kuran Çetin Altan'ın dedesi Tatar Hasan Paşadır.
Şehrin
Kumandanı olan Tatar Hasan Paşa şu an ki Altan Kardeşlerin dedeleri
imiş.Gazeteci-Yazar Çetin Altan bir kitabında:
“Dedem Hasan Paşa çok sert bir askerdi. İsmet Paşa topçu okulunda öğrenci iken, Hasan Paşa okul müdürüydü. Sonrası ünlü komutanlar olan o dönemin öğrencileri, anlatıp dururlar Hasan Paşa'nın sertliğini. Bir şapka isyanını bastırmakla görevlendirildiği bir kentte, hızını alamayıp bir de kadın asmıştı. Sanırsam siyasal suçtan ilk asılan kadın odur tarihimizde. Kadın sehpaya çıkmadan önce "Ben bir hatun kişiyim. Şapka ile ne derdim ola ki" demiş galiba. Ben o tarihte henüz doğmamıştım. Çok ama çok sonradan öğrendim bunları. Ve inanın ince sızı gibi tatsız bir burukluk kaldı içimde” şeklinde anlatıyor.
“Dedem Hasan Paşa çok sert bir askerdi. İsmet Paşa topçu okulunda öğrenci iken, Hasan Paşa okul müdürüydü. Sonrası ünlü komutanlar olan o dönemin öğrencileri, anlatıp dururlar Hasan Paşa'nın sertliğini. Bir şapka isyanını bastırmakla görevlendirildiği bir kentte, hızını alamayıp bir de kadın asmıştı. Sanırsam siyasal suçtan ilk asılan kadın odur tarihimizde. Kadın sehpaya çıkmadan önce "Ben bir hatun kişiyim. Şapka ile ne derdim ola ki" demiş galiba. Ben o tarihte henüz doğmamıştım. Çok ama çok sonradan öğrendim bunları. Ve inanın ince sızı gibi tatsız bir burukluk kaldı içimde” şeklinde anlatıyor.
Asder - Adaleti Savunanlar Derneği
AS-DER.ORG.TR
Yorumlar
HİLMİAHİSKALİ.BLOGSPOT.COM
6y ·
FORUMİKRA.COM
6y ·
Necati Çavdar Mehmed
Akif'ten İnkılap Yorumu
İnkılâp ümmetinin şânı yakıp yıkmaktır.
Size çılgın demeyen varsa, kuzum, ahmaktır.
Yıkmak insanlara yapmak gibi kıymet mi verir
Onu en çolpa herifler de emin ol becerir.
Sade sen gösteriver ‘işte budur kubbe’ diye
İki ırgatla iner şimdi Süleymaniyye.
Ama gel kaldıralım dendi mi heyhat o zaman
Bir Süleyman daha lazım yeniden bir de Sinan.
Bunların var mı sizin listede hiç benzeri; yok.
Ya ne var? Bir kuru dil, siz buyurun karnım tok.
Ötmeyin nafile baykuş gibi karşımda, susun.
Mürtecisin be imam? Mürteciyim hamdolsun...
İnkılâp ümmetinin şânı yakıp yıkmaktır.
Size çılgın demeyen varsa, kuzum, ahmaktır.
Yıkmak insanlara yapmak gibi kıymet mi verir
Onu en çolpa herifler de emin ol becerir.
Sade sen gösteriver ‘işte budur kubbe’ diye
İki ırgatla iner şimdi Süleymaniyye.
Ama gel kaldıralım dendi mi heyhat o zaman
Bir Süleyman daha lazım yeniden bir de Sinan.
Bunların var mı sizin listede hiç benzeri; yok.
Ya ne var? Bir kuru dil, siz buyurun karnım tok.
Ötmeyin nafile baykuş gibi karşımda, susun.
Mürtecisin be imam? Mürteciyim hamdolsun...
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder