Yıldırım Bayazıt Mah birkaç hatıra ve Yıldırım Beyazıt Camileri

Yıldırım Bayazıt Mah birkaç hatıra ve Yıldırım Beyazıt Camileri

9- 14 Ekim 20016 tarihlerinde Dışkapı Hastanesinde "refakatçi "olarak misafirlik yaptık

Bu vesile ile geçmişten bazı hatıraları yad edip yeni bilgiler edindik.

1 - YILDIRIM BAYAZIT CAMİLERİ:

1972 de angara'ya gelince ilk gördüğümüz mabetlerden birsi Dışkapıdaki Yıldırım Bayazıt Cammii idi

Henüz Kocatepe gibi dev camiler yapılmamıştı.

Bildiğim kadarı ile Angara 'da devlet/hükümet eliyle yapılan/yapılmak zorunda kalınan Maltape caminden sonra iki minareli olarak ikinci olan ve millet rafından meydanda yapılan en büyük camii idi.

Hacıbayram, millet camii olarak işlev gördğüğünden devrin idarecileri; RESMİ ÖLÜLER için ayrı bir cami yaparak oradan ölülerini MOZART ile yolcu etmek isterler. O nedenle de Maltape'ye iki minareli camii kondururlar.

Dışkapı daki Yıldırım Beyazıd Camii de iki minareli Cumhuriyet döneminde yapılan 2 cammidir.

1972 de ilk defa Cuma namazı için gittiğimiz camiin eksikleri vardı.

İmamın Hutbede ; Camiin Minberinin mermerden yaptırılacağını söyledi. Ve bunun içinde halktan yardım rica etti . Şu an minberin 80 000 liraya mal olacağını belittiğini hatırlıyorum..

Nasıl olsa bölgeye gelmişken - ve de Hastane mescidi o satte kilitli olduğundan belki büyük cami olduğu için erken açarlar diye - çok yıllardır gidemediğimzi bu camiyi ziyaret edelim istedik.

Ve aşure gecesi, Camiye vardık.

Kimsecikler yok idi.

Birazdan bir genç geldi.

Selamlaştık.

Afganistandan iki gün önce gelmiş SAFDAR.

Safmı saf. temiz mi temiz bir Özbek genci

Henüz 20 yaşında . İş bulursa çobanlık yapacak.

İkide bir camii cematini soruyor

İmam nezaman gelecek Ne zaman camiyi açacak diyor..

Kimsecikler yok.

Ümitsizce ezan okunsun gelirler diyorum.

Biz onunla sohbet ederken gözümüze bankda yatan biri ilişiyor.

Safdar; "Bu kim ?" diye endişeyle soruyor.

Ben de " Tehlikeli " olmadığını. "Boş vermesini" söylüyorum.

Fakat, bankda bir şeye iyice bürünüp yatan kişi, kafayı kaldırarak;

"Sizinde benim gibi eviniz mi yok.. s... olun evinize gidin. Bana silahı çıkarttırmayın " diye tehdit etmez mi?

Safdar endişeleniyor ama, onu da teskin etmek üzere

Korkmadığımızı da gösteren bir ses tonuyla

- Yok bir şey. Sen rahatına bak. Yat diye alttan alıyoruz.

Genç adam tekrar bürünüyor..

Bizde başka bir başka banka oturup , muhabbete devam ediyoruz.

Zaman zaman camii önünde ki yoldan gelip geçen oluyor. Fakat camiye yönelen yok

......

Merkezi sistem “Ezan” okuyor.

Ezan başlamasıyla, bankda yatan kişi hışımla kalkıyor.

Bahçe kapısını çıkarken dönüp,

"Yaşına dua et. Yoksa... " diyerek hızla gidiyor.

Ezan bitmek üzereyken biriis geliyor.

Cemmat diye seviniyoruz ama sadece İmam efendi.

Koskoca camii ve üç kişi.

Biri resmi görevli, biri Afganistandan misafir Diğeri hastanede refakatçı..

Başka ne gelen ne de giden oluyor..

Aklıma esir illerden gelen Ataullah beyin Hilafet merkezinde bir bayram gecesi Selatin Camilerinden birinde yaşadıkları üzerine rahmetli Mehmet Akif'in yazdığı " UMAR MIYDIN" şiirinde anlatılanlar geliyor.

100 yıl sonra  ülkesi yakın zamanda işgale uğramış SAFDER ve ben aciz aynı kederi 2016 AŞUR sabahı tekrar yaşıyoruz.

İki cematten biri yerli misafir biri uzaklardan gelen kişi..

Çevre insan dolu. Ama camii boş.

Alemi İslamın hali meydanda...

Bir birinin boğazına sarılmış, başlarıana göklerden ateş yağıyor.

Yer, ölüm kusuyor..

Zalimler, Yezitleri aratıyor.

Hüseyinler,  zulme kurban ediliyor.

Kadın, yaşlı, bebekler doğranıyor.

Şehirler viran..

Evler,. Mabetler, yer ile yeksan ediliyor

Haçlı her yerde cirit atıyor, rajon kesiyor...

Ve...

Kurtuluş; hangi şafağa ..?

Namaz çıkışında ..

İmam efendiye;

"Böyle mi , olmalıydı" diyorum...

Hiç yorum yapmıyor.. İşini yapmanın "huzuru" ile bizden ayrılıyor..

Ve Safdar'ada veda edyoruz...

Altındağ'ın izbe sokkalarında uzaklaşıyoruz....

.....................

Yatsı namazı saati....

Gödüz gözüme ilişen yakındaki başka bir camiyle tekrar Yıldırım Bayazıt camiine gitme konusunda teredüt ediyorum.

Bir de o satte görme arzusu ile tekrar meydandakine yöneliyorum.

Yatsıda cemmat 9-10 kişiyi buluyor.

İmam, çıkışda bu defa başka bir Afganlı ile konuşuyorak epeydir görnmediğini soruyor.

O da

Caminein hemen karşısındaki binalardan birinde oturduğunu işaret derek ;

- Ev sahibi belediyeye sattı... Biiz çıkardı.

Bende çarşıdaki camiye yakın yere taşındım " diyor.

Benim gideceğim camiyi tarif ediyor.

Sabah..

Uzaktan gördüğüm o camiye yöneliyorum

meğer oranın adıda YILDIRIM Beyazıt imiş

Tek farkla

Biri 1950 de yapılmış, Yıldırım Beyazıt "Eski" camii..

Diğeri 1970 de yapılan Yıldırım Beyazıt "Yeni" camii..

İkiisi de ismini Mahallenin adı olan Yıldırım Beyazıd'dan almışlar.

Bu caminin cemmati hakikaten diğerinden çok.

Ve bölgenin yeni nufus yapılanması camiye de yansımış.

Arap, Zenci vs yabancılar.

Çeşitli bölgeden yerli sakinler..

Yeni gelmiş yada yolculuğa çıkmak üzere olan tekerlekli valizleri ile kadın- erkekli insanlar Namaza gelmişler..

.....

Hastane bahçesinde barınan köpeklerin adeta bacaklarımıza sürterek geçerek yeni yeni rızık aramak için sokaklara dağılmaları esnasında refakatçisi olduğumuz hastanın yanına dö nüyoruz.

3. Şimdilik dünya mekanında miisfir olduğumuz yer, Ahimesud /Alsancak mah. Orada da bir Yıldırım Beyazıt Camii var.

Bölge isız, kuş uçmaz kervan geçmez iken

Gecekondular yapılır ve mahalleye Şırıncık tepeden ve de her gün yaşanan kavgalardan dollayı ŞIRNAK mahallesi denirken

Camii , ZEHRA Vakfı Kültür Merkezi olarak tasarlanmış. Temelide atılmış..

“28 Şubat”, karabasan misali ülkeye çökünce Camii de nasibini almış..

O günün idaresi “el koymuş”. Faliyet durmuş.

ZEHRA Vakfı başkanı İzettin YILDIRIM bir menfur cinayete kurban edilmiş.

Sonrasın da bir “yol ve yöntem” bulunmuş, hayır sahipleri el vermiş, Camii yapılmış.

Camiiyi başlatan kişide unutulmasın diye ismi yaşatılmak üzere yine bir “yol ve yöntem” bulunmuş ve adı YILDIRIM Beyazıt Camii olarak kayıtlara geçmiş.

Böylece angaraya il geldiğimizde

Ve ahir ömrümüzde karşılaştığımız YILDIRIM Beyazıt Camileri ile gecekondu ile sarılan Altındağ’ın eteklerine imarla ihya edilen YILDIRIM BEYAZIT Mah ilk yapılan cammiyede denk gelmiş olduk.

Nasip—Kısmet..!

//////////////////////////////////

MEVKİ ve GÜLHANE

Ve İlk muayene/kontrol olduğumuz hastane MEVKİ

Dışkapı, aydınlık kavşağında o günlerde ismini İSTANBUL’dan alan görkemli GÜLHANE hastanesi vardı.

Onun hemen yanın dada MEVKİ hastanesi.

İkiside askeri hastane...

Fakat ...

Gülhane de sadece Üstsubaylar ve Subaylar, muayene /tedavi olurken

MEVKİ, astsubay ve erlere tahsisli idi.

Sonradan ETLİK semtine daha büyük, daha donanımlı ve görkemli GÜLHANE yapılarak oraya taşınacaktır.

MEVKİ, ise hala yerinde sayacak......

Gün gelecek 15 Temmuz darbesi olacak...

Gerek GÜLHANE gerekse MEVKİ tümüyle millete tahsis edilerek hiçbir ayrımolmadan tüm vatandaşların hizmetine verilecektir.

İlk muayene/kontrol aoduğumuz MEVKİ Askeri hastanesi artık bir zamanlar Dışkapı SSK olarak bilinenn Dışkapı Yıldırım Beyazıt Araştırma ve Eğtim Hastanesinin bölümü olarak faaliyetini sürdürecek.

////////////////////////

PTT ve TÜRKTELEKOM BİNALARI

Angara’nın tam ortasına Altındağ tepelerine eşdeğer cesametle oturan Türktelekom binası, herkesin dikkatini çekiyor.

TÜRKTELE KOM denmesine bakmayın OSMALI BANKASI ne kadar Osmanlı ise TÜRKTELEKOM da o kadar TÜRK.

PTT’in Telefonunu alarak devleşen TÜRKTELEKOM, elden ele dolaşmaya devam ediyor

Zamanında PTT, Angara’nın çevre yolu sayılan Samsun Asvaltı üzerine Yenidoğan semtinde dev bir işna ederek içini modern cihazlarla donatmıştı.

TÜRKTELEKOM, hala ayakta ve o günün Angara’sının en yüksek en büyük binalarından birisi konumundaki PTT binası yanına inşa ettiği dev bina ile Angara’ya yukardan bakıyor.

Bizi de öğrenicilik sıralarında teknolojinin geldiği seviyeyei göstermek üzere PTT’nin yeni inşa ettiği devasa binayı ziyarete götürmüşlerdi.

Şakur şukur role seslerinin yankılandığı binayı gezerken birden gök yarıldı, adeta ırmaklar boşandı.

Şidetli yağmurdan bina da mahsur kaldık. başlanan

O sıralarda binalarda akkor lamba yerine yeni yeni kullanılmaya başlanan florasan lambalar adeta mavi yanıyordu.

Zira yağmur esnasında her yeri bir kızıllık basmış, sokaklar, çatılar kıbkırmızı olmuştu.

Yer yüzü, kırmızı çamurla kaplanmıştı.

Her yer küçük küçük kurbağ yavrusuyla doluydu.

Ne oluyordu?

Ürkütücü ve ilginç bir durum.

Sonrasında bu durumu radyolar; “ Afrika çöllerinden (Cezayir dense gerek) kalkan toz bulutlarının Ankara üzerinde yoğulaşarak yağmurla birlikte yere indiğini “ söyleyerek açıklıyorlardı.

Hayatımda bir daha da böyle bir tabii olayla karşılaşmadım.

//////////////////////

AFGANLI ABDULBAKİ BEY.

Hasatane çevresinde selamladığımız ve çorap, başlık satan yaşlı beyin nezaketle selam alışı dikkatimizi çekiyor. Tavırları ;Bölge yapısına uymuyor.

Tanışıyoruz.

O da Afganistan dan Özbek, yani Türk.

Muhabbet diyoruz

Gerek Raşit Dostum gerekse Afganitan konusunda bilgileniyoruz.

ABDULBAKİ BEY, Afgan siyasi tarihini çok iyi biliyor. Yakın tarihi zaten bizat yaşamış bir ulu çınar..

“Raşit Dostum’a kadar Afganistanda ÖZBEK ismi ve varlığı silinmiş bilinmez olmuştu.

Dostum, Özbek ismini zirveye taşıyarak varlığımızdan herkesi haberdar etti “ diyor.

Konuşması sırasında Osmanlı’dan “Atababamız” diyerek saygıyla bahseden ABDULBAKİ Bey,Timur’u, Babür şahı, Selçuklu’yu anarak bizi zaman tüninde dolaştırıyor.

Bir ara da “konuştuklarını anlıyorsunuz değil mi*” diyerek bizi test ediyor.

Biz de “sizde Türkçe konuşuyorsunuz. Bizde.. Niçin anlamayalım.?

Fakat Anadolu insanı bile farklı illerde konuşulanı anlamaz hale geldi/getirildi. 30- 40 yıl öncesi konuşmalar için tercumana ihtiyac duyuyor.

İnşallah ayrı millet oldukları halde birbirinin dilerini bilen Avrupalılar da olduğu gibi aynı milletin evlatları olarak Özbek, Azerbaycan, Kerkük ve anadolu Türkleri de her biri kendi lehçeleri ile konuşsalar da bir birlerini anlar hale gelirler “ diyoruz..

“İnşallah” diye o günlere özlemini dile getiriyor..

/////////////////////

KİTAP; YASAK

Ve..

Kitap’dan kopuş/ kaçış..

Başka bir  hastanene mescidindeki ilan//ikaz.

Acaba “mescide bırakmayın” kitap dönemin ruhunumu yansıtıyor.?

Yorum; zamanın şahitlerinin...

//////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////

NOT:

Rus ordusunda askerlik yapmış olan Ataullah Behaedddin'inSebilürreşaddergisinde 3 Ekim 1918 tarihliSebilürreşad/372. sayısında yayımlanan

Bayramda niçin ağladım?

adlı yazısı üzerine Mehmet Akif Ersoy , çok duygulanarak “Umar mıydın?” şiirini yazar ve aynı dergide 3 sayı sonra 24 Ekim 1918'de çıkar .

BAYRAMDA NİÇİN AĞLADIM?

Bi't-tab' hassas gönüllü olan adama her şey tesir eder; o hassasiyet daima onu ağlatır yahut güldürür.

Daha beşikte iken ebeveynim Müslümanlık hissiyatını kalbime telkin etmeye başladı.

Sonra mektebe, medreseye gidince, oradaki üstadlarım, okuduğum kitaplar, mütalaa ettiğim edebiyat, yaşadığım muhit; Hâsılı her şey bu hissiyatı takviye etti, İslam muhabbetini kalbime yerleştirdi.

Bu terbiyenin tesiri, bu hissin saikasıyladır kiömrümün beşte bir kısmını İslam'a düşman bir memleket ordusunda geçirdiğim halde, papazlar Hıristiyan askerleriyle muzafferiyet duaları yaptıkları bir zamanda, ben ve benim ırkdaşlarım "Allahümme'nsuri'l - İslam"(Allah'ım Müslümanlara yardım et)dualarını tekrar eder dururduk.

Tarih, vukuatın tekerrüründen ibaret olduğu gibi,tali' de mukadderatın tebeddülünden ibarettir.

İşte tali' beni bugün İstanbul'da bulunduruyor.

Bugün bayram.

Müslümanların mukaddes bir günü, Darülhilafe'de bulunuyorum.

Çocukluğumdan beri beslediğim emel, bugün tahakkuk ediyor.

Kaç yıldır ben bu günün iştiyakıyla mütehassis idim.

Üç yüz milyon Müslüman'ın merkez-i Hilafeti olan İstanbul'da bayram namazı kılmak, benim için en büyük emel, en mütehassiri bulunduğum bir saadet idi.

Çocukluk zamanlarımda babamla beraber bayram namazına gidiyorduk.

Şimalin karanlık ormanları içinde bulunan köyümüzün camiine girdirdiğimiz zaman, evimizin duvarında asılan Ayasofya cami-i şerifinin resmi gözümün önüne gelir onun hayaliyle kendimden geçerdim. “Bayram namazı kim bilir nasıl kılınır?” diye tehassürümü babama söylerdim. O da:

-Ömrün olursa, yavrum, belki İstanbul’a gider görürsün…>> derdi.

Bugün hep o hatıralar canlanıyor, cananına kavuşan bir hasretzede süruruyla sermest bulunuyorum. Hava da ne güzel! Ne latif cenup bir rüzgâr esiyor! Her taraf bayraklarla donatılmış, Nabi’nin dediği gibi:

Ne kadar âlemi devr etse sipihr

Bulmaz İstanbul’a benzer bir şehr

Arkadaşlarımdan birisiyle onun arzu ettiği camie gidiyoruz.

Kalbim pek heyecanlı.

Hazret-i Halife’nin diyarında bulunuyorum.

Merkez-i İslam olan İstanbul camilerine gidiyorum.

Kimbilir, ne yüksek sözler işiteceğim, ne heyecanlı mev’izeler dinleyeceğim, ne münevver İslam simaları göreceğim!...

Bu hislerle camie girdim.

Bir de ne göreyim, bütün cami askerle dolu. Askerden başka kimseler yok.

Bila-ihtiyar sordum:

-Bu ne hal? Bu cami askerlere mi mahsus?

-Hayır efendim!

-Yoksa adamlarınız hep asker mi?>

-Hayır efendim!

-Ne garip hal. Asker olmayanlarınız camiye gitmiyor mu?>

Her ne ise tekbirler tekrar edildi.

Nihayet yavaş yavaş hatvelerle minbere gelen sarıklı bir efendi, Müslümanların kim bilir kaçıncı defa olarak kılmakta oldukları bayram namazının niyetini ve ne suretle kılınacağını tarif etti.

Uyumuş olan ahali derhal kalktı.

Namaz kılındı.

Birkaç söz hutbe okundu.

Âmin dendi, oldu bitti.

Sordum:

-Va’z ü nasihatler, Müslümanları faaliyet ve saadete davetler, müessesat-ı hayriye ve evlad-ı şühedaya iane toplamalar…

Biz gelinceye kadar hep olmuş bitmiş mi?

-Hayır efendim.

Camiden çıktık.

Odama avdet ediyordum.

Zihnim şu suale cevap vermekle meşgul! Acaba hangileri şeriat hadimi: Her cum’a ve bayram namazlarında minber üzerinden saatlerce Kur’an’ın esrarını tebliğ ve telkin eden, dini nutuklar iradıyla millete rehberlik eden, milyonlarca ianeler toplayarak eftal-i müslimin için mektepler, medreseler tesis eden Şimal millet-i mahkumesi imamları mı? Yoksa şimdi metbuum olan şu imam efendi hazretleri mi?

Bu hal beni çok müteessir etti.

Odama geldim.

Kapıyı kapadım.

Ağlamaya başladım.

O gün akşama kadar İslam’ın garipliğine,

Müslümanların inhitatına ağladım, ağladım, ağladım…

Şimal Müslümanlarından

Ataullah Behaeddin

UMAR MIYDIN?

Görünmez âşinâ bir çehre olsun rehgüzârında;

Ne gurbettir çöken İslâm'a İslâm'ın diyârında?

Umar mıydın ki: ma'betler, ibâdetler yetîm olsun?

Ezanlar arkasından ağlasın bir nesl-i me’yûsun?

Umar mıydın: cemâat bekleyip durdukça minberler,

Dikilmiş dört direk görsün, serilmiş bir yığın mermer?

Umar mıydın: tavanlar yerde yatsın rahneden bîtâp?

Eşiklerden yosun bitsin, örümcek bağlasın mihrâp?

Umar mıydın: o, taş taş devrilen, bünyân-ı mersûsun,

Şu vîran kubbelerden böyle son feryâdı dem tutsun?

İşit: on dört asırlık bir cihânın inhidâmından,

Kopan ra'din, ufuklar inliyor, hâlâ devâmından!

Civârın, manzarın, cevvin, muhîtin, her yerin mâtem;

Kulak ver: Çarpıyor bir mâtemin kalbinde bin âlem!

Ne hüsrandır ki: doldursun bugün tevhîdin enkâzı,

O, hâkinden nebîler fışkıran, iklîm-i feyyâzı!

Gezerken tavr-ı istîla alıp meydanda bin münker,

Şu milyonlarca îman "nehye kalkışsam" demez, ürker!

Ömürlerdir bir alçak zulme miskin inkıyâdından,

Silinmiş emr-i bil'ma'rûfun artık ismi yâdından.

Hayâ sıyrılmış, inmiş: Öyle yüzsüzlük ki her yerde..

Ne çirkin yüzler örtermiş meğer bir incecik perde!

Vefâ yok, ahde hürmet hiç, emânet lâfz-ı bî-medlûl;

Yalan râic, hıyânet mültezem her yerde, hak meçhûl.

Yürekler merhametsiz, duygular süflî, emeller hâr;

Nazarlardan taşan manâ ibâdullâhı istihkâr.

Beyinler ürperir, yâ Rab, ne korkunç inkılâb olmuş:

Ne din kalmış, ne îman, din harâp, îman türâb olmuş!

Mefâhir kaynasın gitsin de, vicdanlar kesilsin lâl..

Bu izmihlâl-i ahlâki yürürken, durmaz istiklâl!

Sen ey bîçâre dindaş, sanki, bizden hayr ümîd ettin;

Nihâyet, ye'se düştün, ağladın, ağlattın, inlettin.

Samîmî yaşlarından coştu rûhum, hercümerc oldu;

Fakat, mâtem halâs etmez cehennemler saran yurdu.

Cemâat intibâh ister, uyanmaz gizli yaşlarla!

Çalışmak!.. Başka yol yok, hem nasıl? Canlarla, başlarla.

Alınlar terlesin, derhal iner mev'ûd olan rahmet,

Nasıl hâsir kalır "tevfıki hakkettim" diyen millet?

İlâhî! Bir müeyyed, bir kerim el yok mu, tutsun da,

Çıkarsın Şark'ı zulmetten, götürsün fecr-i maksûda?

Mehmet Akif Ersoy

(1873 - 1936)

İstanbul, 24 Teşrinievvel 1334 (1918)

( Safahat, Yedinci kitap - Gölgeler- Sahife: 455 )